โลภมูลจิต

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุท ธัสสะ(๓ ครั้ง) ข้าพเจ้า ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น พุทธัง สรณัง คัจฉามิ - ข้าพเจ้าขอถึงพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งที่ระลึก ธัมมัง สรณัง คัจฉามิ - ข้าพเจ้าขอถึงพระธรรมเป็นที่พึ่งที่ระลึก สังฆัง สรณัง คัจฉามิ - ข้าพเจ้าขอถึงพระสงฆ์เป็นที่พึ่งที่ระลึก

โลภะ(ความโลภ)

โลภะ(ความโลภ) คือ การคิด ความยินดี พอใจในรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และอารมณ์ทางใจ โลภะเป็นอกุศล เกิดขึ้นกับโลภมูลจิต ๘ ดวง และดวงที่ทำให้เกิดโทษมากคือดวงที่ ๑ ประกอบด้วย โสมนัสเวทนา + มีความเห็นผิด + เกิดขึ้นเอง(อสังขาริก)  และดวงที่มีโทษน้อยคือดวงที่ ๘ ประกอบด้วย อุเบกขาเวทนา(รู้สึกเฉย ๆ) ไม่มีความเห็นผิด มีการชักจูง(สสังขาริก) ผู้ที่มักมากในกามราคะใจมีแต่โลภะตายไปก็จะเกิดเป็นเปรต

โลภมูลจิต คือ จิตที่มีโลภเจตสิกเกิดร่วมด้วย จึงทำให้พอใจติด ข้องในอารมณ์ปรากฏ โลภมูลจิตมี ๘ ประเภท คือ ... โลภมูลจิต ๘ โลภมูลจิต คือ จิตที่มีโลภเจตสิกเกิดร่วมด้วย จึงทำให้พอใจติด ข้องในอารมณ์ปรากฏ โลภมูลจิตมี ๘ ประเภท คือ ... ดวงที่ ๑ โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา (โสมนสฺสสหคตํ) ความรู้สึกดีใจเป็นสุข เป็นไปกับความเห็นผิด (ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ) คือ มีทิฏฐิเจตสิกเกิดร่วม ด้วย เป็นจิตมีกำลัง เกิดขึ้นโดยไม่ต้องอาศัยการชักจูง (อสงฺขาริกํ) ดวงที่ ๒ โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตที่มีกำลังอ่อน เกิดขึ้นโดยอาศัยการชักจูง (สสงฺขาริกํ) ดวงที่ ๓ โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด (ทิฏฺฐิ-คตวิปฺปยุตฺตํ) คือ ไม่มีทิฏฐิเจตสิกเกิดร่วมด้วย เป็นจิตมีกำลัง เกิดขึ้นโดยไม่ต้องอาศัยการชักจูง ดวงที่ ๔ โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด เป็น จิตมีกำลังอ่อน เกิดขึ้นโดยอาศัยการชักจูง ดวงที่ ๕ อุเปกฺขาสหคตํ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ความรู้สึกไม่สุขไม่ทุกข์ เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลัง เกิดขึ้นโดยไม่ต้องอาศัยการชักจูง ดวงที่ ๖ อุเปกฺขาสหคตํ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลังอ่อน เกิดขึ้นโดยอาศัยการชักจูง ดวงที่ ๗ อุเปกฺขาสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลัง เกิดขึ้นโดยไม่อาศัยการชักจูง ดวงที่ ๘ อุเปกฺขาสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลังอ่อน เกิดขึ้นโดยอาศัยการชักจูง สำหรับโลภมูลจิต 4 ดวงซึ่งประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐินั้นเป็นอสังขาริก 2 ดวง และเป็นสสังขาริก 2 ดวง โลภมูลจิต 4 ดวงซึ่งไม่ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิ เป็นอสังขาริก 2 ดวง เป็นสสังขาริก 2 ดวง ฉะนั้นโลภมูลจิต 8 ดวง จึงเป็น อสังขาริก 4 ดวง และเป็น สสังขาริก 4 ดวง สำหรับโลภมูลจิต 4 ดวงซึ่งประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐินั้นเป็นอสังขาริก 2 ดวง และเป็นสสังขาริก 2 ดวง โลภมูลจิต 4 ดวงซึ่งไม่ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิ เป็นอสังขาริก 2 ดวง เป็นสสังขาริก 2 ดวง ฉะนั้นโลภมูลจิต 8 ดวง จึงเป็น อสังขาริก 4 ดวง และเป็น สสังขาริก 4 ดวง ตัวอย่างของโลภมูลจิตที่ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิและเป็นสสังขาริก อุปมาว่า บุตรชายเศรฐีคนหนึ่งแต่งงานกับหญิงที่มีความเห็นผิด เขาจึงส้องเสพกับพวกที่มีความเห็นผิด ไม่ช้าเขาก็คล้อยตามและพอใจในความเห็นผิดนั้น ตัวอย่างของโลภมูลจิตซึ่งไม่ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิและเป็นสสังขาริก เช่น คนที่ตอนแรกไม่ดื่มสุรา แต่เมื่อถูกชักชวนให้ดื่มตอนหลังก็มีความยินดีพอใจในการดื่ม ตัวอย่างของโลภะมูลจิตซึ่งไม่ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิ มีอุเบกขาเวทนาเกิดร่วมด้วย เช่น ขณะที่อยากจะยืนหรืออยากจะหยิบจับอะไรๆ เพราะธรรมดาเราไม่ได้รู้สึกว่าเป็นสุขที่ทำอย่างนั้น ขณะนั้นก็เป็นโลภะที่เกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ฉะนั้นจะเห็นได้ว่าโลภะเป็นเหตุให้ ทำสิ่งที่ธรรมดาที่สุดบ่อยๆในชีวิตประจำวัน โลภมูลจิตดวงที่หนึ่งมีผลเป็นทุกข์มากกว่าโลภมูลจิตทุกดวง เพราะกระทำด้วยความยินดีมาก ทั้งมีความเห็นผิด เช่นเห็นว่าบาปบุญไม่มี นรกสวรรค์ไม่มี เป็นต้น และเกิดขึ้นโดยลำพัง คือโดยไม่มีใครชักชวนให้กระทำ แต่ตั้งใจทำขึ้นมาด้วยตนเอง เช่น ถ้าผู้ใดลักทรัพย์หรือ ฆ่าคน เพราะอยากได้ทรัพย์ด้วยจิตดวงนี้ บาปย่อมมีมากและรุนแรงมากกว่ากระทำด้วยโลภมูลจิตดวงอื่นๆ ส่วนโลภมูลจิตอีก ๗ ดวงนั้นย่อมให้ผลเป็นความทุกข์ความเดือดร้อนลดหลั่นกันลงไปตามลำดับ นายดำเป็นผู้ที่มีความเห็นผิดว่า กฎแห่งกรรมเป็นเรื่องไร้สาระ วันหนึ่ง มีเพื่อนมาชวนไปขโมยเงิน ในตู้รับบริจาคที่วัดแห่งหนึ่ง นายดำเห็นดีด้วย จึงไปงัดตู้รับบริจาคกับเพื่อน ด้วยความดีใจ เพราะมีเงินอยู่ในตู้ เป็นจำนวนมาก ขณะนั้น โลภมูลจิตดวงที่ ๒ ย่อมเกิดขึ้น เพื่อกระทำกรรมดังกล่าว เพราะโลภมูลจิตดวงที่ ๒  เป็นจิตที่เกิดขึ้น พร้อมด้วยความดีใจ ประกอบด้วยความเห็นผิด และเกิดโดยมีการชักชวน แหล่งที่มาทางธรรม : แหล่งที่มารูปภาพ : https://dhrammada.wordpress.com/2012/03/page/5/ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=1&t=23650&view=print Main Menu